ÞEKER HASTALIÐI ÖNLENEBÝLÝR BÝR HASTALIK

Harran Üniversitesi Endokrin Anabilim Dalý Doç. Dr. Mehmet Ali Eren Diyabet hastalýðý ya da bilinen adýyla þeker hastalýðý ilgili bir açýklama yaptý Doç. Dr. Eren açýklamasýnda þu ifadelere yer verdi.

“Hastalýk nedeniyle basitçe þeker, yað ve protein vücutta tam olarak kullanýlamaz. Kan þekeri yükselir ve bu yüksekliðe baðlý zaman içerisinde çoðu zaman geri dönüþümü olmayan organ (özellikle böbrek, göz, sinir, kalp ve damarlar) hasarlarý ortaya çýkar. Hastalýðýn süreðen olduðu ve düzenli týbbi bakým gerektirdiði bilinmelidir.

Þeker hastalýðýnýn birden fazla çeþidi olmasýna raðmen en sýk görüleni ve halk arasýnda en sýk bilinen çeþidi tip 2 diyabettir. Tip 2 diyabet temelde genetik olarak kuþaklar arasý aktarýldýðý için bu tip hastalarýn aile bireylerinde bir veya birden fazla þeker hastasý olabilir. Her ne kadar genetik altyapý önemli olsa da hareketsiz yaþam, saðlýksýz beslenme, ilerleyen yaþ ve obezite hastalýðýn ortaya çýkmasýnda önemli olan risk faktörleridir.

Ülkemizde bu konuda yapýlmýþ önemli bir çalýþmanýn sonucunda 1998’den 2010’a kadar geçen 12 yýllýk sürede þeker hastalýðýnýn %90 oranýnda arttýðý ve eriþkin toplumun %13,7’sine ulaþtýðý görülmüþtür. Yine bu çalýþma da iki kiþiden birinin diyabeti olduðu halde bunun farkýnda olmadýðý tespit edilmiþtir. Ayrýca her üç kiþiden ikisinin aþýrý kilo veya obez olduðu da tespit edilmiþtir.

Diyabet hastalýðý bir halk saðlýðý sorununa dönüþmüþ durumdadýr. Bu nedenle daha hastalýk geliþmeden önce toplumun ve bireylerin bilinçlendirilmesi ve alýnacak tedbirlerle hastalýðýn önüne geçilmesi önemlidir. Diyabet hastalýðý oluþmasýný engellemek için bireysel olarak þunlara dikkat etmek gerekir:

• Fazla kilolu veya obez iseniz normal kilonuza gelmeye çalýþýn. Ancak normal kiloya ulaþýlamasanýz da kilonuzdaki %5-10’luk bir azalmayla bile diyabet hastalýðý geliþme riskinin azalacaðýný unutmayýn.
• Hareketsiz yaþam tarzýndan uzak durun. Ulaþým için mümkün olduðunca yürümeyi ya da bisiklet kullanmayý tercih edin.
• Haftada en az 150 dakika ve bir seferde 30 dakikadan az olmamak kaydýyla düzenli egzersiz (tempolu yürüyüþ, bisiklete binme, koþu, merdiven çýkma, ip atlama) yapýn.
• Doðal kaynaklardan beslenmeye çalýþýn.
• Tam tahýllý karbonhidrat kaynaklarýný tercih edin (beyaz ekmek yerine tam buðday ekmeði gibi).
• Þekerli meþrubat, gazlý ve gazsýz içecekleri tüketmeyin.
• Meyveyi meyve suyu olarak tüketmeyin. Günde 2-3 porsiyondan fazla meyve tüketmeyin. Meyveyi yemeðin hemen üstüne deðil 2-3 saat sonra tüketin.
• Trans yaðlardan ve katý yaðlardan uzak durun.
• Haftada 2 gün deniz balýðý yiyin.
• Stressiz yaþamaya çalýþýn. Ýþ stresini atmak için bir hobi edinin. Ýnsaný ve doðayý sevin, doða yürüyüþlerine katýlýn, turistik geziler yapýn.
• Erken uyuyun, yaþýnýzýn gerektirdiði kadar uyumaya özen gösterin.
• Sigara içmeyin, içiyorsanýz da hemen býrakýn.
• 40 yaþýn üzerinde üç yýlda bir açlýk kan þekerinizi ölçtürün.

Diyabet hastalýðý geliþen bireylerin ise profesyonel týbbi bakým almasý gerekmektedir. Diyabetin temel tedavisi doðru yaþam tarzý, uygun diyet ve egzersizdir. Gerekli durumlarda aðýzdan alýnan ilaçlar ve/veya insülin tedavisi uygulanabilir. Diyabet tedavisi kiþiye özgü olmalýdýr. Bu nedenle kiþinin doktor kontrolü altýnda olmasý, gerekli uyarýlarý dikkate almasý, ilaçlarýný düzenli kullanmasý ve doktorunun önereceði aralýklarda kontrole gitmesi gerekmektedir. Diyabet hastalýðýnýn süreðen bir hastalýk olduðu unutulmamalý ve tedavinin ve kontrollerinde yaþam boyu devam etmesi gerektiði bilinmelidir. Medya, sosyal platformlar ve arkadaþ ortamlarýnda tavsiye edilen ilaç dýþý ürünlerin saðlýðýnýzý daha da bozabileceði ve bu nedenle kullanýlmamasý gerektiði unutulmamalýdýr. Þu an için diyabeti tamamý ile ortadan kaldýran ilaç, aþý veya serum bulunmadýðýný, bu gibi ürünlerle hastalýðýnýzý tamamen iyileþtireceðini iddia edenlere itibar edilmemesi gerektiðini aklýnýzdan çýkarmamanýz gerekmektedir.

Harran Üniversitesi Hastanesinde gerekli tedaviyi Anabilim dalý baþkaný Prof.Dr. Tevfik Sabuncu’nun tecrübesiyle birlikte Baþhekim Prof.Dr. Mehmet Akif Altay tarafýndan gerçekleþtirilmektedir. doðru yaþam ve beslenme ile þeker hastalýðý da dâhil olmak üzere birçok saðlýk sorunun önüne geçilebileceði bilinmelidir. Bu nedenle hareketinizi arttýrýn, fazla kilolardan kurtulun, sigarayý býrakýn ve yaþamayý sevin. Saðlýklý günler dilerim.” dedi.